POCZET KRÓLÓW I KSIĄŻĄT POLSKICH wstecz
menu:
Piastowie
Władcy dzielnicowi
Obce dynastie i Piastowie
Jagiellonowie
Królowie elekcyjni
Okres zaborów

strona tytułowa

zobacz strony
encyklopedia broni
kalendarz historyczny
prywatny portal internetowy
cmentarze I wojny
katalog monet
galeria zdjęć
rozbicie dzielnicowe, dynastia Piastów:
HENRYK IV PROBUS
 urodzony ok. 1257/1258
    zmarł 23-06-1290
    tytuł książę wrocławski, krakowski
      żył ok. 33 lata
   ojciec Henryk III Biały
    matka Judyta
Henryk IV Probus; Prawy: książę wrocławski.


• BIOGRAFIA: HENRYK IV PROBUS
[Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa 1968 s.169-170:]
Henryk IV Probus (Prawy) (ok. 1258-1290), książę wrocławski od 1270 i krakowski od 1288. Był synem księcia Henryka III Białego. Po śmierci ojca (1266) opiekunami nieletniego Henryka zostali: jego stryj, arcybiskup salzburski Władysław, rządzący uprzednio wspólnie z Henrykiem III Białym w księstwie wrocławskim, oraz król czeski Przemyśl Ottokar II, brat cioteczny Henryka III. Gdy zmarł Władysław (1270), Henryk znalazł się pod całkowitą kuratelą Przemyśla Ottokara II. Rychło jednak (1273) rozpoczął samodzielne rządy, z Ottokarem związany odtąd tylko przymierzem i przyjaźnią. Po śmierci Ottokara (1278) Henryk podjął próbę objęcia opieki nad jego nieletnim synem Wacławem II oraz wdową po Ottokarze, Kunegundą. Próba nie powiodła się, cesarz Rudolf I Habsburg opiekę tę powierzył margrabiemu brandenburskiemu Ottonowi, a Henryk uzyskał w formie odszkodowania ziemię kłodzką, która należała do Czech. W 1280 Henryk, zmierzając do uzyskania korony królewskiej w Polsce, uznał się lennikiem cesarstwa. Między 1285 a 12188 powrócił do orientacji proczeskiej, która ustała wraz ze śmiercią Przemyśla Ottokara II, i za ogólne przyrzeczenie pomocy przeciwko wrogom zapisał nowemu królowi Czech Wacławowi II, na wypadek swej bezpotomnej śmierci, księstwo wrocławskie. Porzucił swoją pierwszą żonę, siostrę książąt opolsko - raciborskich, zrywając dawny sojusz z tą linią Piastów, a przez nowe małżeństwo z Matyldą, córką margrabiego brandenburskiego Ottona, zbliżył się do tego ostatniego. W latach 1274 - 87 wiódł z biskupem wrocławskim Tomaszem II spór o zawłaszczone przez kościół prawa monarsze w posiadłościach biskupich, przeradzający się w wojnę domową. Księcia popierało w tej walce mieszczaństwo niemieckie. Mimo zwycięstw orężnych Henryka opór kościoła spowodował kompromis: biskupstwo uzyskało - formie wynagrodzenia strat poniesionych w toku sporu - pełne prawo książęce w ziemi nysko - otmuchowskiej. W 1287 książę krakowski Leszek Czarny, Henryk, książę wielkopolski Przemysł II i książę głogowski Henryk I (III) zawarli układ, mocą którego ziemia krakowska w razie bezpotomnej śmierci Leszka miała przechodzić kolejno na Henryka, Przemysła II, wreszcie na Henryka głogowskiego. Rychły zgon Leszka Czarnego (1288) otworzył Henrykowi drogę do starań o Kraków, dokąd wyprawiał się trzykrotnie. Osiągnięcie celu utrudniał mu Władysław Łokietek, który po nieudanej próbie opanowania Krakowa umocnił się w Sandomierskiem. Jednocześnie król Czech Wacław II, uzyskawszy zapis Gryfiny, wdowy po Leszku Czarnym, zgłosił też pretensje do Krakowa. Henryk próbował wzmocnić swą pozycję, zabiegając u papieża o koronację. Wysłany w poselstwie prawnik dworu Henryka sprzeniewierzył powierzone mu znaczne sumy, a jego brat otruł Henryka. W testamencie Henryk przekazał ziemię krakowską Przemysłowi II, a księstwo wrocławskie, przyrzeczone przed paru laty Wacławowi II, zapisał Henrykowi głogowskiemu. Wacław II jako rekompensatę odzyskał z woli Henryka ziemię kłodzką. Henryk zamiłowany był w zachodnioeuropejskiej kulturze dworsko - rycerskiej w jej niemieckim kształcie, który poznał za młodu na dworze Przemyśla Ottokara II. Protegował niemieckich liryków (tzw. Minnesänger), lecz sam wierszy nie układał (mylnie zrozumiany zapis ku jego czci w wierszu niemieckim stał się podstawą takiego poglądu, powtarzanego mimo przekonywających wywodów K. Wutkego). Henryk dbał o rozwój miast, co zapewniło mu ich poparcie.


[literatura:]
• Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa 1968.


• GRUPA RODZINNA: HENRYK IV PROBUS
      mąż Henryk IV Probus

     żona N.N.
     ślub ok. .03.1280
   rozwód 1286/1287
   zmarła krótko po 1287
   ojciec Władysław
    matka Eufemia

• SKRÓCONY WYWÓD PRZODKÓW: HENRYK IV PROBUS
1 Henryk IV Probus ur. ok.1257/1258 zm. 23-06-1290 ks. wrocławski, krakowski


2 Henryk III Biały ur. 1229 zm. 3-12-1266 książę wrocławski
3 Judyta ur. 1226 zm. 4-12-1257 księżniczka mazowiecka


4 Henryk II Pobożny ur. ok. 1191 zm. 9-04-1241 książę śląski, krakowski
5 Anna ur. 1204 zm. 23-06-1265 księżna śląska
6 Konrad I Mazowiecki ur. 1187 zm. 31-08-1247 ks. mazowiecki, krakowski
7 Agafia zm. 31-08-1247


8 Henryk I Brodaty ur. 1167/1174 zm. 19-03-1238 książę śląski, krakowski
9 Jadwiga ur. 1178/1180 zm. 15-10-1243
10 Przemyśl; Przemysł Ottokar I zm. 15-12-1230 król Czech
11 Konstancja ur. 1180 zm. 6-12-1240
12 Kazimierz II Sprawiedliwy ur. 1138 zm. 5-05-1194 książę krakowski
13 Helena zm. 1202/1206
14 Światosław zm. -09-1212 książę włodz.-wołyński
15 Jarosława


16 Bolesław I Wysoki ur. po 1129 zm. 7-12-1201 książę śląski
17 Adelajda ur. 11-01-1126 zm. 25.08.
18 Bertold III ur. 1159 zm. 1204 książę Meranu, Dalmacji
19 Agnieszka ur. 1163 zm. 1195
22 Bela III ur. ok. 1148/1150 zm. 23-04-1196 król Węgier
23 Małgorzata z Francji ur. 1158 zm. 1197
24 Bolesław III Krzywousty ur. 20-08-1085 zm. 28-10-1138 książę polski
25 Salomea ur. p. 1101 zm. 27-07-1144
26 Rościsław I Michał zm. 14-03-1167 wielki książę kijowski
30 Ruryk II Wasyl zm. 1215 wielki książę kijowski
31 Anna zm. 1205


32 Władysław II Wygnaniec ur. 1105 zm. 30-05-1159 książę krakowski, śląski
33 Agnieszka ur. po 1110 zm. 24-01-1157
34 Berengar palatyn Sulzbach
38 Konrad zm. 6-05-1210 margrabia Łużyc Dolnych
39 Elżbieta ur. ok. 1152 zm. 2-04-1209
44 Gejza II ur. ok. 1130 zm. 3-05-1162 król Węgier
45 Eufrozyna ur. ok. 1130 zm. p. 1186
46 Ludwik VII ur. 1120 zm. 18-09-1180 król Francji
47 Konstancja ur. 1140 zm. 1160 księżniczka kastylijska
48 Władysław I Herman ur. ok. 1043 zm. 4-06-1102 książę polski
49 Judyta ur. 1056/1058 zm. 25-12-1085
50 Henryk hrabia Bergu
51 Adelajda hrabina Möchental
52 Mścisław I ur. 1076 zm. 15-04-1132 wielki książę kijowski
53 Krystyna zm. 18-01-1120
60 Rościsław I Michał zm. 14-03-1167 wielki książę kijowski
62 Jerzy książę turowski


64 Bolesław III Krzywousty ur. 20-08-1085 zm. 28-10-1138 książę polski
65 Zbysława zm. 1108
66 Leopold III Babenberg zm. 15-11-1136 margrabia Austrii
67 Agnieszka ur. 1074/1075 zm. 24-09-1143
76 Dedon z Rychlic zm. 1190 margrabia Miśni, Łużyc
78 Mieszko III Stary ur. 1126/1127 zm. 13-03-1202 ks. wielkopol. i krak.
79 Elżbieta ur. ok. 1128 zm. 3-10-1155
88 Bela II Ślepy ur. ok. 1109 zm. 13-02-1141 król Węgier
89 Helena zm. po 1146
90 Mścisław I ur. 1076 zm. 15-04-1132 wielki książę kijowski
91 N.N. zm. po 1168
92 Ludwik VI Gruby ur. 1081 zm. 1-08-1137 król Francji
93 Adlaide of Savoy ur. 1092 zm. 1154
94 Alfons VII ur. 1105 zm. 21-08-1157 cesarz Hiszpanii
95 Berenguela zm. 1149
96 Kazimierz I Odnowiciel ur. 25-07-1016 zm. 28-11-1058 książę polski
97 Dobronega Maria ur. p. 1012 zm. 1087
98 Wratysław II zm. 14-01-1092 król Czech
99 Adelajda ur. 1040 zm. 27-01-1062
104 Włodzimierz II Monomach ur. 1053 zm. 19-05-1125 wielki książę kijowski
105 Gyda
106 Inge I zm. 1112 król Szwecji
107 Helena
120 Mścisław I ur. 1076 zm. 15-04-1132 wielki książę kijowski
121 Krystyna zm. 18-01-1120


128 Władysław I Herman ur. ok. 1043 zm. 4-06-1102 książę polski
129 Judyta ur. 1056/1058 zm. 25-12-1085
130 Światopełk II; Świętopełk II zm. 1113 wielki książę kijowski
134 Henryk IV ur. 1050 zm. 7-08-1106 cesarz rzymski
135 Berta księżna sabaudzka
156 Bolesław III Krzywousty ur. 20-08-1085 zm. 28-10-1138 książę polski
157 Salomea ur. p. 1101 zm. 27-07-1144
158 Almos ur. 1075 zm. 1127 ks. węgierski,kr. Kroacji
159 Przedsława
176 Almos ur. 1075 zm. 1127 ks. węgierski,kr. Kroacji
177 Przedsława
178 Stefan Urosz książę serbski
180 Włodzimierz II Monomach ur. 1053 zm. 19-05-1125 wielki książę kijowski
181 Gyda
182 Dymitr Zawidicz posadnik W. Nowogrodu
184 Filip I ur. 1053 zm. 1108 król Francji
185 Bertha of Holland ur. ok. 1055 zm. 1094
186 Humbert II ur. 1136 zm. 1103 hrabia Sabaudii
187 Gisela zm. po 1133
192 Mieszko II Lambert ur. 990 zm. 10-05-1034 król Polski
193 Rycheza; Ryksa zm. 21-03-1063 królowa polska
194 Włodzimierz I Wielki zm. 15-08-1015 wielki książę kijowski
195 N.N. zm. 14-08-1018
196 Brzetysław I książę czeski
198 Andrzej I zm. 6-12-1060 król Węgier
199 Anastazja zm. po 1070
208 Wsiewołod I ur. 1129/1130 zm. 13-04-1093 wielki książę kijowski
209 Irena zm. 1067 księżniczka bizantyjska
210 Harold II ur. 1022 zm. 1066 król Anglii
212 Stenkil zm. 1066 król Szwecji
240 Włodzimierz II Monomach ur. 1053 zm. 19-05-1125 wielki książę kijowski
241 Gyda
242 Inge I zm. 1112 król Szwecji
243 Helena


256 Kazimierz I Odnowiciel ur. 25-07-1016 zm. 28-11-1058 książę polski
257 Dobronega Maria ur. p. 1012 zm. 1087
258 Wratysław II zm. 14-01-1092 król Czech
259 Adelajda ur. 1040 zm. 27-01-1062
260 Izjasław I ur. ok. 1024/1025 zm. 3-10-1078 wielki książę kijowski
261 Gertruda ur. ok. 1025 zm. 4-01-1108
268 Henryk III ur. 1017 zm. 5-10-1056 cesarz rzymski
269 Agnieszka Akwitańska ur. ok. 1020 zm. 1070 księżniczka akwitańska
312 Władysław I Herman ur. ok. 1043 zm. 4-06-1102 książę polski
313 Judyta ur. 1056/1058 zm. 25-12-1085
314 Henryk hrabia Bergu
315 Adelajda hrabina Möchental
316 Gejza I ur. 1044/1045 zm. 25-04-1077 król Węgier
317 Synadena
318 Światopełk II; Świętopełk II zm. 1113 wielki książę kijowski
352 Gejza I ur. 1044/1045 zm. 25-04-1077 król Węgier
353 Synadena
354 Światopełk II; Świętopełk II zm. 1113 wielki książę kijowski
360 Wsiewołod I ur. 1129/1130 zm. 13-04-1093 wielki książę kijowski
361 Irena zm. 1067 księżniczka bizantyjska
362 Harold II ur. 1022 zm. 1066 król Anglii
368 Henryk I ur. 1008 zm. 4-08-1060 król Francji
369 Anna ur. 1036 zm. 1076/1089 księżniczka ruska
370 Floris I; Florent I zm. 1061 hrabia Holandii
372 Amadeusz II zm. 1080 hrabia Sabaudii
373 Joanna
384 Bolesław I Chrobry ur. 966/ 967 zm. 17-06-1025 król Polski
385 Eminilda zm. 1017
386 Herenfried Ezzon zm. 1034 palatyn lotaryński
387 Matylda zm. 1025
388 Światosław I zm. 972 wielki książę kijowski
396 Vaszoly; Wasyl zm. 1038
398 Jarosław I Mądry ur. ok. 980 zm. 20-02-1054 wielki książę kijowski
399 Ingegerda; Anna zm. 10-02-1050 księżniczka szwedzka
416 Jarosław I Mądry ur. ok. 980 zm. 20-02-1054 wielki książę kijowski
417 Ingegerda; Anna zm. 10-02-1050 księżniczka szwedzka
418 Konstantyn cesarz bizantyński
420 Godwin hrabia Wessexu
424 Ragnwald jarl z Westgotlandii
426 Edmund zm. ok. 1056 król Szwecji
427 Astryda
480 Wsiewołod I ur. 1129/1130 zm. 13-04-1093 wielki książę kijowski
481 Irena zm. 1067 księżniczka bizantyjska
482 Harold II ur. 1022 zm. 1066 król Anglii
484 Stenkil zm. 1066 król Szwecji

• LITERATURA: HENRYK IV PROBUS

• Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa 1968.

reklamy


© 1998-2024 Jurek wstecz